«اسلام برای دوران کودکی و نوجوانی و سپس جوانی چند عامل تربیتی تعیین کرده است که یکی از آنها آموزشهای والدین و تأثیرات محیط خانواده است و برای اینکه کودک در آغاز دوران تربیت بتواند از یک پایه محکم و قاعده متینی در شخصیت خودش برخوردار شود یک دستورالعملی برای پدر و مادر داده شده و برای محیط خانواده هم شرایطی پیش‌بینی کرده که اگر این شرایط فراهم نشود، یک پایه اصلی تربیت کودک ناقص خواهد بود.
برای تادیب وتربیت فرزندان اصول ومسائلی وجود دارد که والدین بایدبدانند در ابتدا باید گفت در فرهنگ اسلامی دوران تربیت به سه دوره تقسیم شده است. امام سجاد(ع) در روایتی می فرماید: "الولد سید سبع سنین و عبد سبع سنین و وزیر سبع سنین"3.
دوران هفت سال اول کودک، دوران سیادت و آقایی اوست، دوران هفت سال دوم، دوران اطاعت و هفت سال سوم، دوران وزارت است.
"دوران سیادت" در این دوران، کودک تکلیف و مسئولیت ندارد و اگر از او درخواست کردید که کاری را انجام دهد، نباید مورد مؤاخذه و سؤال قرار گیرد البته بدین معنا نیست که کودک باید به طور مطلق آزاد باشد و هر کاری که خواست انجام دهد و هیچ محدودیتی نداشته باشد. به همین دلیل اسلام آموزشهای رسمی را در هفت سال دوم طرح کرده است. در دوره سیادت که همان 7 سال اول زندگی است، اصولی باید رعایت شود که در اینجا به طور مختصر بدانها اشاره می کنیم .
1- والدین مظهر عمل باشند نه حرف.
2- با گفتارشان هماهنگ باشند و هیچ تناقضی بین رفتارو گفتارشان وجود نداشته باشد.
3- برای ایجاد صفات خوب در فرزندان باید عملاً اقدام کنند و به تذکر و توصیه های شفاهی اکتفا نکنند و معتقد باشند که بنا به گفته سعدی علیه الرحمه: به عمل کار برآید به سخندانی نیست.
4- اگر در کودکشان نقطه ضعفی وجود داشته باشد، در صدد این باشند که آن را برطرف کرده و هیچگاه نزد فامیل یا افراد دیگر بازگو نکنند زیرا اثرات سوئی بر روحیه کودک خواهد داشت.
دوران هفت سال دوم را "دوران اطاعت" نامیده است، کودک در این دوران وارد مرحله برهان پذیری می شود و استدلال های منطقی والدین و مربیان خود را درک نموده و آزادی اعمال و رفتارش حد و مرز پیدا می کند.4.
در دوره اطاعت که بین سالهای 14-7 سالگی است، والدین باید اصول زیر را رعایت کنند :
1- عدم تبعیض در خانواده 2- هماهنگی در تربیت 3- همکاری با مدرسه 4 - وفای به عهد5- گفتار نیک6- انتخاب الگو 7-- آزادی تفریحات سالم.
بررسی ها نشان می دهد کودکانی که در هفت سال دوم عمر خود، از آزادی های زیاد و بی حساب برخوردار بوده اند، در آینده دچار تندروی و افراط کاری های زیاد شده اند و در دریای مفاسد و انحطاط اخلاقی سقوط کرده اند.5.
